Jak zorganizować ślub cywilny?
Poradnik krok po kroku

Ślub to dla wielu zakochanych Par ukoronowanie ich miłości i związku – jeden z najważniejszych dni w życiu. Narzeczeni coraz częściej, i to z różnych powodów, decydują się na ślub cywilny. Jeśli więc i Wy chcecie zawrzeć związek małżeński przed urzędnikiem stanu cywilnego, a nie w kościele, zapraszam Was do mojego artykułu, z którego dowiecie się krok po kroku, jak zorganizować ślub cywilny. Poznacie również odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące formalności, potrzebnych dokumentów czy kosztów, dzięki czemu przygotowania do uroczystości będą zdecydowanie prostsze.

Kiedyś ślub cywilny był traktowany jako ten mniej ważny i mający mniejsze znaczenie. Jednak z biegiem lat stał się w świadomości ludzi pełnoprawną ceremonią – piękną i równie istotną jak ślub kościelny. I stale zyskuje na popularności. Co więcej, dziś ślub cywilny wybierają zarówno Pary, którym zależy na skromnej uroczystości, jak i te, które pragną hucznie celebrować swój wielki dzień.

Od czego musicie więc zacząć, by sfinalizować Wasz związek i stać się w świetle prawa małżeństwem? Skoro oświadczyny już za Wami, a na palcu przyszłej Panny Młodej lśni pierścionek zaręczynowy?

Prawo polskie wyraźnie mówi, kto może wstąpić w związek małżeński. Ślub cywilny mogą zawrzeć osoby, które:

• są pełnoletnie;
• nie są w innym związku małżeńskim;
• nie pozostają ze sobą w relacjach rodzinnych, czyli nie są spokrewnione lub spowinowacone w linii prostej (ślubu nie mogą wziąć na przykład rodzice ze swoimi dziećmi, rodzeństwo czy teściowa i zięć);
• nie są w stosunku przysposobienia (osoba adoptowana – osoba adoptująca).

Dopuszcza się jednak pewne wyjątki i po uzyskaniu od sądu zgody na ślub w związek małżeński mogą wstąpić:

• kobiety, które ukończyły 16 lat (niepełnoletni mężczyzna nie ma takiej możliwości);
• osoby spowinowacone;
• osoby dotknięte niedorozwojem umysłowym lub chorobą psychiczną.

Prawo nie zezwala natomiast na zawarcie małżeństwa przez osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną.

Jeśli w świetle prawa spełniacie powyższe warunki i zdecydowaliście się na ślub cywilny, musicie udać się do urzędu stanu cywilnego (USC). To tam ustalicie termin i złożycie odpowiedni wniosek.

Co ważne, obecnie nie obowiązuje rejonizacja, więc możecie wybrać dowolny urząd stanu cywilnego, w którym chcecie się pobrać. Jest to spore ułatwienie, zarówno ze względów logistycznych, jak i na przykład wtedy, gdy zależy Wam na konkretnym terminie. Dlaczego? Niektóre urzędy są bardziej oblegane z uwagi na usytuowanie czy walory architektoniczne i wtedy w takiej placówce Wasz wymarzony termin może być już po prostu zajęty.

Kiedy natomiast marzycie o ślubie cywilnym w plenerze poza urzędem, wtedy zgłaszacie się do USC właściwego dla miejsca, w którym będziecie brać ślub. Taki ślub cywilny w plenerze jest możliwy po uzyskaniu zgody kierownika USC. Wybrane przez Was miejsce musi gwarantować zachowanie uroczystej formy ślubu i być bezpieczne dla uczestników uroczystości.

Pragniecie wziąć ślub na świeżym powietrzu i zastanawiacie się, jak wygląda organizacja ślubu cywilnego pod gołym niebem? Przeczytajcie artykuł o ślubie i weselu w plenerze. Znajdziecie w nim mnóstwo praktycznych wskazówek oraz kilka pięknych i polecanych miejsc na Wasz wyjątkowy dzień.

Na pierwszą wizytę w USC należy się umówić – telefonicznie lub za pośrednictwem formularza online udostępnionego na stronie internetowej danego urzędu. Spotkacie się z kierownikiem urzędu stanu cywilnego, który przyjmie Wasz wniosek o zawarcie ślubu cywilnego. Przygotujcie więc następujące dokumenty:

• Wasze dokumenty tożsamości – dowody osobiste lub paszporty;
• odpisy skrócone aktów urodzenia – teoretycznie akty te są dostępne w ogólnopolskim systemie, ale czasem zdarzają się sytuacje, że urzędnik nie ma do nich dostępu, dlatego warto je mieć ze sobą, by nie wydłużać całej procedury, tym bardziej że możecie je uzyskać w dowolnym USC lub przez Internet;
• dowód opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa – do opłacenia w kasie urzędu lub przelewem na rachunek bankowy;
• wniosek o ślub poza urzędem, kiedy planujecie np. ślub w plenerze.

Jeśli Wasza sytuacja jest bardziej skomplikowana, wymagane będą dodatkowe dokumenty do ślubu cywilnego:

• zgoda sądu na zawarcie związku małżeńskiego, jeśli jest potrzebna;
• w przypadku korzystania z pełnomocnika przy braniu ślubu cywilnego – zezwolenie sądu na jego zawarcie przez pełnomocnika i stosowne pełnomocnictwo;
• akt zgonu małżonka w przypadku wdów i wdowców;
• w przypadku osób po rozwodzie – skrócony odpis aktu małżeństwa oraz odpis wyroku sądu potwierdzającego rozwód;
• w sytuacji ślubu z cudzoziemcem – m.in. dokument potwierdzający, że dana osoba może wziąć ślub zgodnie z prawem obowiązującym w kraju, z którego pochodzi. Dokumenty w języku obcym muszą być przetłumaczone urzędowo na język polski – przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula.

Nie jesteście pewni, jakie dokumenty musicie przygotować w Waszym konkretnym przypadku? Skontaktujcie się z kierownikiem USC, w którym chcecie brać ślub, a on wyjaśni Wam wszystkie wątpliwości.

Podczas spotkania w USC przede wszystkim ustalicie termin Waszego ślubu cywilnego. Ponadto kierownik urzędu stanu cywilnego przyjmie od Was oświadczenie o braku okoliczności, które uniemożliwiają Wam zawarcie małżeństwa. Następnie takie zapewnienie przygotuje w formie dokumentu, który oboje musicie podpisać.

Jeśli zdecydowaliście się na ślub poza urzędem stanu cywilnego, składacie również odpowiedni wniosek. Po uzyskaniu zgody kierownika USC ustalacie miejsce ceremonii oraz warunki jej przeprowadzenia.

To jest też ten moment, kiedy musicie zadeklarować, jakie nazwiska będziecie nosić po ślubie. Czy trzeba zmieniać nazwisko po ślubie cywilnym? To częste pytanie przyszłych Par Młodych. Odpowiedź brzmi: nie trzeba, ale można.

Sami decydujecie, czy chcecie:

• pozostać przy swoich dotychczasowych nazwiskach;
• oboje przyjąć nazwisko jednego z małżonków;
• lub dodać do własnego nazwiska nazwisko współmałżonka i w ten sposób nosić nazwisko dwuczłonowe (maksymalnie).

Musicie podjąć również decyzję, jakie nazwisko będą nosić Wasze wspólne dzieci, co zostanie zapisane w dokumentacji przez kierownika USC.

W wyjątkowych sytuacjach kierownik USC może odmówić udzielenia ślubu cywilnego, o czym zostaniecie poinformowani pisemnie. Macie wtedy 14 dni na złożenie wniosku o rozstrzygnięcie, czy podane przyczyny odmowy są zasadne. Należy to zrobić w sądzie właściwym ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego, w którym składaliście wniosek o zawarcie ślubu cywilnego.

Ślub cywilny może zostać zawarty po upływie miesiąca od Waszej wizyty w urzędzie stanu cywilnego, w czasie której kierownik USC przyjął od Was oświadczenie o braku przeciwwskazań do zawarcia małżeństwa. Od tego momentu złożone przez Was zapewnienie jest ważne jedynie 6 miesięcy. Dlatego jeśli chcecie wziąć ślub po upływie pół roku, Wasze zapewnienie będzie nieważne. Będziecie musieli ponownie udać się do urzędu stanu cywilnego w celu złożenia nowego oświadczenia, czyli powtórzenia procedury.

Dlatego jeśli zaręczyny już za Wami i pragniecie jak najszybciej jako małżeństwo wstąpić na nową drogę życia, dobrze przemyślcie, kiedy i jak zorganizować Wasz ślub cywilny. Tak, by był to Wasz wymarzony termin, a jednocześnie mieścił się w ramach czasowych wynikających z przepisów. Tym bardziej że, tak już wspominałem, niektóre urzędy i terminy są bardziej oblegane.

Przeczytaliście właśnie najważniejsze informacje o tym, jak zorganizować ślub cywilny i ogarnąć formalności krok po kroku. Jest jeszcze kilka kwestii, które wzbudzają żywe zainteresowanie przyszłych Par Młodych.

Termin oczekiwania na ślub cywilny to minimum miesiąc po podpisaniu zapewnienia o braku okoliczności, które uniemożliwiają pobranie się przyszłej Pary Młodej. Można jednak złożyć wniosek do kierownika USC o zezwolenie na skrócenie miesięcznego terminu oczekiwania na zawarcie związku małżeńskiego z uwagi na wystąpienie szczególnej sytuacji życiowej. Do takich przypadków należą:

• ciąża;
• zagrożenie życia;
• poważna choroba;
• wyjazd na misję wojskową;
• inne ważne sytuacje życiowe.

Wraz z podaniem musicie złożyć dokumenty potwierdzające uzasadnienie wniosku oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie zezwolenia.

Niektóre urzędy stanu cywilnego (np. USC w Krakowie czy USC w Legnicy) umożliwiają rezerwację online daty ślubu cywilnego. W tym celu należy wypełnić udostępniony na stronie urzędu formularz, podając godzinę i termin ślubu oraz jego miejsce.

Przyszli małżonkowie w ciągu kilku dni (dla wymienionych wyżej urzędów jest to 7 dni) muszą potwierdzić termin osobiście. W tym celu trzeba stawić się w wybranym na ślub cywilny urzędzie i złożyć zapewnienia o braku okoliczności uniemożliwiających zawarcie małżeństwa.

Ślub cywilny musi odbyć się w obecności świadków! Muszą to być dwie osoby pełnoletnie, posiadające dokumenty potwierdzające tożsamość – dowody osobiste lub paszporty. Nie ma wytycznych dotyczących płci, dlatego świadkami mogą być dwie kobiety, dwaj mężczyźni lub kobieta i mężczyzna.

Nie ma również ograniczeń dotyczących stanu cywilnego czy wyznania. Świadkiem może być więc członek rodziny, w tym syn czy córka, rodzice, przyjaciele, znajomi czy inne osoby, które wyrażą na to zgodę. Jedynym wymogiem jest kryterium wiekowe.

Jeśli na świadka wybierzecie obcokrajowca, który nie mówi po polsku, co także jest dozwolone, musicie zapewnić na ceremonii obecność tłumacza przysięgłego.

O ile przy ślubie kościelnym obrączki są koniecznością, to w przypadku ślubu cywilnego decyzja należy do przyszłej Pary Młodej. Narzeczeni w trakcie ceremonii w USC nie muszą się wymienić obrączkami, by w świetle prawa ich małżeństwo było uznane za ważne.

Obrączki mają jednak wymiar symboliczny, dlatego wiele zakochanych Par nie wyobraża sobie ślubu bez tego symbolu wierności i miłości. Jednak w tym wypadku to od Waszych osobistych upodobań i przekonań zależy, czy złoty (lub inny) krążek pojawi się na Waszych palcach.

Wiele osób zastanawia się, ile trwa ślub cywilny. Standardowa ceremonia mieści się w 15-30 minutach. Para Młoda wraz ze świadkami powinna pojawić się w dniu ślubu w urzędzie stanu cywilnego około pół godziny przed planowaną uroczystością, chyba że w wybranym USC panują inne reguły. Po sprawdzeniu tożsamości przyszłych Małżonków i świadków (pamiętajcie o wzięciu ze sobą dowodów osobistych lub paszportów!) rozpoczyna się ceremonia.

Ślubu cywilnego udziela kierownik USC lub wyznaczony przez niego zastępca. Po wstępnej przemowie kierownika następuje uroczysta przysięga Narzeczonych, która brzmi inaczej niż w przypadku ślubu kościelnego.

Zakochana w sobie Para Młoda może jednak po takiej oficjalnej przysiędze dodać kilka słów od siebie, dzięki czemu ceremonia staje się bardziej osobista i wyjątkowa. Urzędy stanu cywilnego dość chętnie zgadzają się na te dodatkowe wyznania. Jednak trzeba o tym poinformować kierownika USC podczas ustaleń ślubnych i uzyskać na to jego zgodę. Jeśli zdecydujecie się na obrączki, to właśnie po przysiędze następuje ich wymiana, a także ewentualnie pierwszy pocałunek Młodej Pary na nowej drodze życia.

Kierownik USC stwierdza zawarcie związku małżeńskiego, a Para Młoda wraz ze świadkami podpisuje akt małżeństwa.

Po zawarciu ślubu cywilnego Para Młoda otrzymuje jeden egzemplarz odpisu skróconego aktu małżeństwa. Jeśli chcecie otrzymać kolejny odpis skrócony lub odpis zupełny aktu małżeństwa wtedy musicie złożyć wniosek o jego wydanie. I uiścić odpowiednią opłatę skarbową.

Na pewno interesuje Was, ile kosztuje ślub cywilny. Musicie ponieść koszty, które są takie same dla wszystkich urzędów stanu cywilnego. I z reguły niższe niż w przypadku ślubu kościelnego czy konkordatowego. Opłaty związane z zawarciem ślubu cywilnego to:

• obowiązkowa opłata za sporządzenie aktu małżeństwa – 84 zł;
• opłata za ślub cywilny poza urzędem zgodnie z Waszym wnioskiem – 1 000 zł.

Dodatkowe koszty to:

• wydanie zezwolenia na skrócenie miesięcznego terminu oczekiwania na zawarcie małżeństwa – 39 zł;
• wydanie zaświadczenia dla cudzoziemca zamieszkałego w Polsce o możności prawnej do zawarcia małżeństwa – 38 zł;
• wydanie odpisu skróconego aktu cywilnego (urodzenia, małżeństwa lub zgonu) – 22 zł;
• wydanie odpisu zupełnego aktu małżeństwa – 33 zł.

To pytanie spędza sen z powiek niemal każdej przyszłej Pannie Młodej. Ślub cywilny daje więcej swobody i stroje Młodej Pary bywają bardziej na luzie. Sukienki są krótsze, w kolorach innych niż białe, bardziej skromne lub wręcz przeciwnie – ekstrawaganckie i odważne. Częstym pomysłem są też kostiumy i kombinezony, które podbijają świat mody – także ślubnej.

Nie ma wytycznych co do sposobu ubrania się na swój własny ślub cywilny. Jednak stroje nie mogą urągać powadze urzędu. Powinny być więc czyste, schludne i dopasowane do uroczystości oraz miejsca. Dlatego brudne czy wyzywające ubrania, basenowe klapki lub dresy zdecydowanie odpadają. W wyjątkowych przypadkach kierownik USC z tego powodu może nawet odmówić udzielenia ślubu.

Jednak wielu przyszłych Par Młodych (a w moim przypadku wszystkie, które miałem przyjemność fotografować) mimo tego że decyduje się na ślub cywilny, pragnie, by ten dzień był wyjątkowy i obchodzony w tradycyjny sposób. Panna Młoda zatem olśniewa w białej sukni ślubnej, a Pan Młody promienieje w smokingu lub garniturze. Są też elegancko ubrani goście, sala weselna, DJ, tort, oczepiny i zabawa do białego rana.

Kiedy planujecie ślub cywilny (i to nie dlatego, że zależy Wam na skromnej, cichej uroczystości) i chcecie świętować ten niepowtarzalny dzień z Waszymi bliskimi przez całą noc, czeka Was wiele przygotowań i decyzji do podjęcia. Trzeba zadbać o rezerwację miejsca na wesele, wybór menu i oprawy muzycznej czy wystrój sali. Do tego dostarczenie zaproszeń na ślub, zaplanowanie przebiegu uroczystości oraz dodatkowych atrakcji, a także zapewnienie noclegu czy transportu. I o cała masa detali, dzięki którym będziecie mieć ślub marzeń.

Wiele Młodych Par pragnie, by te najważniejsze chwile w ich życiu zostały zatrzymane w kadrach przez fotografa ślubnego. Tym bardziej że podczas ceremonii i w czasie wesela tak wiele się dzieje. A i emocji jest mnóstwo, więc niektóre momenty mogą umknąć. Natomiast dzięki zdjęciom ślubnym możemy je przywołać – nawet wiele lat po ślubie. Dlatego takim powodzeniem cieszą się reportaże ślubne, na których fotograf ślubny utrwala na zdjęciach chwile, które dzieją się tylko raz. Emocjonalne i ulotne, spontaniczne i bez pozowanych ujęć.

Szukacie profesjonalnego, doświadczonego fotografa na swój ślub cywilny i wesele? Zapraszam Was do obejrzenia mojego portfolio i do zapoznania się z opiniami o współpracy ze mną.

Spodobały Wam się moje zdjęcia ślubne i właśnie o takich fotografiach z własnego ślubu marzycie? Skontaktujcie się ze mną, a ja zrobię wszystko, co w mojej mocy, by zdjęcia z Waszego najpiękniejszego dnia w życiu wzruszały Was, bawiły i zachwycały zawsze, gdy na nie spojrzycie. Do późnych lat starości!

Do zobaczenia po drugiej stronie obiektywu!
Damian – fotograf na ślub cywilny i nie tylko

Potrzebujecie więcej porad dotyczących organizacji ślubu cywilnego czy kościelnego?
Zajrzyjcie do moich pozostałych poradników, które ułatwią Wam podjęcie niejednej trudnej decyzji.